‘Hoe gaat het met Joost?’ Even valt het stil. ‘Ik weet het eigenlijk niet,’ antwoord ik verbaasd. ‘Zijn jullie uit elkaar?’ vraagt mijn zus met dichtgeknepen keel. ‘Nee hoor,’ antwoord ik luchtig, ‘Ik realiseer me zojuist dat ik hem die vraag al heel lang niet meer heb gesteld.’ En ineens schiet ik in de lach. Mijn zus, die niet begrijpt waar ik om moet lachen vraagt geërgerd of ik dan in elk geval wel weet hoe het met mij gaat.
Als voorzitter van de stichting Het Nieuwe Werken Werkt, sta ik niet zelden voor zalen vol radeloze leidinggevenden. Ze zitten altijd met hetzelfde soort vragen: Hoe weet ik of mijn medewerkers er de kantjes niet vanaf lopen als ze zelf kunnen bepalen waar en hoe ze werken? Hoe weet ik of ze vertrouwelijke bedrijfsgegeven ook vertrouwelijk behandelen buiten de bedrijfsmuren? En hoe weet ik of ze hun kennis nog wel delen als ze plaats en tijd onafhankelijk werken?
Het antwoord op de eerste vraag is makkelijk: Hoe weet je nu of je medewerkers er de kantjes niet van aflopen? Feit: Negen van de tien medewerkers willen hun werk goed doen. Ze halen meer voldoening uit hun werk als ze trots zijn op de behaalde resultaten. Als medewerkers meer ruimte en zeggenschap krijgen, werken ze eerder harder en met meer plezier dan voorheen. En die ene die er de kantjes van afloopt die doet dat nu waarschijnlijk ook al.
Ook het tweede antwoord is kat in ’t bakkie: Je kunt gewoon niet weten of medewerkers vertrouwelijke bedrijfsgegeven buiten ook vertrouwelijk behandelen! Dat weet je ook niet als je het verbiedt. Sterker nog, als je geen veilig alternatief biedt, worden mensen heel inventief. Hoe vaak komt het niet voor dat mensen toch een dossiers meenemen, naar zichzelf mailen, op een USB stickje zetten of in Dropbox plaatsen zodat ze thuis nog iets af kunnen maken. Meestal zijn deze mensen niet van kwade wil, eerder wat pragmatisch ingesteld. Bied je deze mensen als organisatie een veilig alternatief met duidelijke etiketten, dan wordt de kans dat vertrouwelijk gegevens in de taxi, trein of op een schimmige virtuele plek belanden aanzienlijk kleiner.
Met het antwoord op die derde vraag zat ik echter al een tijdje in mijn maag. Hoe weet je nou of de medewerkers hun kennis nog wel delen als ze niet meer de hele dag bij elkaar zitten? Maar nu was het kwartje eindelijk gevallen. Delen mensen wel kennis als ze de hele dag bij elkaar op kantoor zitten? Doordat ik Joost elke dag zie ga ik ervan uit dat ik weet hoe het met hem gaat, maar is eigenlijk dat wel zo? Bespraken wij niet veel meer toen we nog een lat-relatie hadden? Living apart together. Tegenwoordig gaan we vaak de deur uit om weer even echt bij te kletsen. Misschien geldt dat ook wel voor kennisdelen? Misschien delen medewerkers hun kennis ook wel veel beter als ze met elkaar afspreken om bij te praten? Ofwel: Working Apart Together.