Je ziet ze in trams, op pleinen en in hippe koffietenten. Hun mobieltjes en andere aaibare schermen altijd in de hand. Swipend, pingend of whatsappend, en ze vinden zichzelf ongelofelijk swag. Geen idee waar ik het over heb? Over de jeugd van tegenwoordig. De oudsten van generatie Z (geboren tussen 1992 en 2012) bereiden zich nu voor om de arbeidsmarkt te bestormen, en vind je de jeugd nu al verwend…zet je dan maar schrap want nu de beroepsbevolking krimpt, de overheid zich terugtrekt en de economische crisis voortduurt, zullen we deze nieuwe arbeidskrachten hard nodig hebben.
Generatie Z bestaat uit geboren netwerkers die ingrijpende veranderingen in de manier waarop we nu nog werken zullen afdwingen. Zij groeit op in een 24/7 informatiemaatschappij en kent weinig beperkingen, kan razendsnel informatie vinden en filteren en gaat zappen door het leven. Ondertussen veranderen de politieke en economische verhoudingen, komen de natuurlijke bronnen verder onder druk te staan, een ook het vertrouwen in grote multinationals neemt af.
Instituties die van oudsher op respect konden rekenen, zullen te maken krijgen met het aangeboren wantrouwen van generatie Z. Deze generatie houdt hen verantwoordelijk voor de onverantwoorde wijze waarop er met economische en natuurlijke bronnen is omgesprongen. Bovendien is ze van huis uit gewend om mee te onderhandelen en te beslissen. Hiërarchische verhoudingen, waarbij eigen inbreng ongewenst is, kent de generatie niet of nauwelijks. Ze kent een heel andere pikorde.
Deze generatie maakt deel uit van sociale netwerken, waarin iedereen, ongeacht de positie, rechtstreeks benaderbaar is. Wie de meeste waarde aan het netwerk toevoegt, verdient het meeste respect. Ook organisaties worden gezien als netwerken. Elk lid van een goed functionerend en aantrekkelijk netwerk vormt een cruciale schakel binnen het geheel. Is de (online) reputatie van dit netwerk niet goed, dan zullen jongeren er geen deel vanuit willen maken. En een ding is zeker: Window-dressing werkt averechts.
Een organisatie die de talenten van jong en oud optimaal wil benutten, zal het ouderwetse arbeidsethos – aanwezig zijn, doen wat de baas zegt, je mond houden en loyaal aan je bedrijf blijven – moeten vervangen door een “netwerkethos” waarbij “de baas” jong en oud ondersteunt en inspireert. De eis om aanwezig te zijn als dat niet strikt noodzakelijke is evenals gebrek aan eigen inbreng, zal door deze generatie niet meer worden geaccepteerd. Forenzen doet zij liefst zo min mogelijk en ook op andere terreinen is ze minder bereid de balans tussen werk en privé op te offeren aan de carrière. Jongeren bepalen zelf wat ze waar en wanneer doen en ze zijn niet van plan hier verandering in aan te brengen omdat ze een arbeidsovereenkomst aangaan.
Zullen we hieronder lijden? Tja, voor degene die zijn of haar gezag enkel ontleent aan hiërarchische verhoudingen, zal het wel even slikken zijn, maar eerlijk gezegd verheug ik me wel op platte egalitaire organisaties. Groene organisaties met transparante communicatie- en beloningsstructuren. Organisaties waarbij degene die het meeste bijdraagt aan het geheel, ook de persoon of organisatie is die het meeste respect verdient. Wat jij?
Veel van de informatie in deze column is afkomstig uit het boek Generatie Z
