Ben je in dienst bij een werkgever, dan moet de werkgever een bijdrage aan jouw verzekeringen en voorzieningen leveren. Denk aan pensioen, scholing, werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid. Ondanks het feit dat werkgevers deze voorzieningen collectief in kunnen kopen tegen een gereduceerd tarief, ervaren werkgevers deze verantwoordelijkheid vaak als een last.
Als flexwerker draag je deze verantwoordelijkheid helemaal zelf. Daardoor zijn flexwerkers aantrekkelijke goedkope arbeidskrachten. Flexwerkers kunnen alleen niet van een collectiviteitsvoordeel profiteren. Hierdoor betalen ze ofwel het volle pond voor hun verzekeringen of ze zien er maar helemaal vanaf. Een goede reden, zou je zeggen, om een vaste baan te zoeken. Toch is ruim een kwart van de beroepsbevolking ‘flexwerker’ en hun aantal groeit gestaag.
Werkgevers en werknemers willen flexibiliteit en zekerheid
Ook de sociale zekerheid van werknemers vertoont inmiddels gebreken. Vroeger werkten mensen hun leven lang in dezelfde branche. De meeste verzekeringen en voorzieningen zijn daardoor aan die werkgever of branche gekoppeld. Verander je nu van baan, dan kan het gebeuren dat je pensioen over verschillende pensioenfondsen wordt versnippert. Dat is niet alleen erg onoverzichtelijk, maar ook nog eens knap onvoordelig. Bovendien zorgt de toenemende mobiliteit van werknemers ervoor dat werkgevers twee keer nadenken voordat ze in de opleiding van hun personeel investeren. Het kan zomaar zo zijn dat dit personeelslid volgend jaar voor de concurrent werkt.
Zowel werkgevers, werknemers als flexwerkers hebben tegenwoordig een groeiende behoefte aan flexibiliteit in combinatie met zekerheid. Dat vraagt om een andere inrichting van de arbeidsmarkt. Nu wordt de toegang tot collectieve verzekeringen en voorzieningen verschaft door de werkgever. Zou het niet logischer zijn als die verzekeringen en voorzieningen voor iedereen toegankelijk is die een bijdrage levert aan de arbeidsmarkt, of dat nu in vaste dienst is of flexibel. Waarom zou de werkgever de verantwoordelijkheid voor het beheren van de collectieve verzekeringen en voorzieningen moeten dragen? Waarom leggen we die verantwoordelijkheid niet gewoon bij de werkenden zelf?
Collectieve voorzieningen individueel organiseren
Ook nu worden sociale zekerheden vaak doorberekend in het brutoloon. Om er aanspraak op te kunnen maken is de werknemer afhankelijk van het vaste contract en/of het goede gedrag van de werkgever en kent de flexwerker een gebrek aan collectiviteitsvoordeel. Als elke werkende de eigen sociale verzekeringen en voorzieningen nu eens per gewerkt uur zou opbouwen in een werknemerscollectief, dan hoeft niemand meer aan te kloppen bij de werkgever en wordt het collectiviteitsvoordeel vergroot. Tegenwoordig heeft iedereen een unieke burgerservicenummer (BSN) waar al je gewerkte uren precies op bijgehouden worden. Koppel je de opbouw van je sociale verzekeringen en voorzieningen aan dit nummer dan is dat wel zo eerlijk, transparant en overzichtelijk.
Zodoende wordt vast minder gebonden en flex minder vogelvrij. Vaste krachten kunnen mobieler worden zonder dat zij bang hoeven zijn om hun opgebouwde rechten te verliezen. Flex krachten krijgen toegang tot collectieve en dus betaalbare sociale zekerheden en ondertussen verlost het de werkgevers van hun zorg-last en vergroot het hun flexibiliteit. Meer flexibiliteit in combinatie met zekerheid.
Misschien zijn er wel hele logische bezwaren tegen dit plan, misschien ook niet. Soms, als iets te logisch is om waar te zijn, is het gewoon waar. Ik hoor jullie reactie graag want de Stichting Het Nieuwe Werken Werkt gaat zich hiervoor inzetten met een clubje ‘vernieuwers in de polder’ Ik hoor graag van jullie.
